تفاوت اوردنچر و دندان مصنوعی سنتی، دندان مصنوعی یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است. با پیشرفت‌های دندانپزشکی و تکنولوژی‌های نوین، گزینه‌های پیشرفته‌تری مانند اوردنچر معرفی شده‌اند که می‌توانند بسیاری از مشکلات مرتبط با دندان مصنوعی سنتی را برطرف کنند. در این مقاله، به بررسی علمی تفاوت‌ها، مزایا و معایب هر یک و مشکلات مرتبط با دندان مصنوعی سنتی می‌پردازیم.
پیشنهاد میکنیم مقاله دندان مصنوعی برپایه ایمپلنت یا اوردنچر را مطالعه کنید.
تعریف دندان مصنوعی سنتی
دندان مصنوعی سنتی (Complete Denture) یک پروتز متحرک است که جایگزین تمامی دندان‌های از دست رفته در یک یا هر دو فک می‌شود. این نوع پروتز بر روی لثه قرار گرفته و معمولاً از جنس آکریلیک ساخته می‌شود، اما در برخی موارد از ترکیب آکریلیک و فلز نیز استفاده می‌شود.
مزایا:
1. هزینه مناسب:
دندان مصنوعی سنتی معمولاً هزینه کمتری نسبت به گزینه‌های پیشرفته‌تر مانند اوردنچر یا پروتزهای ثابت دارد.
2. ساخت سریع:
پروسه ساخت و تحویل آن کوتاه است و برای بیمارانی که نیاز به جایگزینی فوری دندان دارند، مناسب است.
3. دسترس‌پذیری بالا:
این نوع پروتز در اکثر کلینیک‌ها و دندانپزشکی ها قابل ارائه است.
معایب:
1. ثبات کمتر:
دندان مصنوعی سنتی به‌طور کامل بر روی لثه قرار می‌گیرد و ثبات آن به قدرت مکش لثه و استفاده از چسب‌های دندانی وابسته است. این مسئله به‌ویژه در هنگام صحبت کردن یا جویدن ممکن است باعث جابجایی یا در آمدن پروتز شود.
2. تحلیل استخوان فک:
فشار مستقیم پروتز بر روی لثه بدون وجود دندان یا ایمپلنت باعث تحریک تحلیل استخوان فک می‌شود. این موضوع در طول زمان می‌تواند تطابق پروتز را دشوارتر کند و نیاز به تعویض یا اصلاح پروتز ایجاد کند.
3. ایجاد صدا:
یکی از مشکلات شایع دندان مصنوعی سنتی ایجاد صداهای ناخوشایند (مانند کلیک کردن) هنگام صحبت یا جویدن است که می‌تواند باعث ناراحتی و خجالت بیمار شود.
4. ناراحتی در فک پایین:
انطباق ضعیف در فک پایین به دلیل سطح لثه کوچک‌تر و حرکت بیشتر فک در حین فعالیت‌هایی مانند صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن، موجب لغزش پروتز می‌شود.
5. ایجاد زخم و تحریک لثه:
فشار مداوم دندان مصنوعی بر روی لثه می‌تواند باعث ایجاد زخم‌های دردناک، تورم و حتی عفونت شود.
6. کاهش اعتماد به نفس:
به دلیل مشکلاتی نظیر لغزش پروتز یا صدای آن، بسیاری از بیماران احساس نارضایتی و کاهش اعتماد به نفس دارند، به‌ویژه در موقعیت‌های اجتماعی.
تعریف اوردنچر
اوردنچر (Overdenture) نوعی پروتز دندانی پیشرفته است که با استفاده از ایمپلنت‌ها یا ریشه‌های باقی‌مانده دندان‌ها در دهان ثابت می‌شود. این پروتز به دلیل اتصال به ایمپلنت یا دندان‌ها، ثبات بالاتری نسبت به دندان مصنوعی سنتی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مقاله دندان مصنوعی بر پایه ایمپلنت (اوردنچر) را مطالعه نمایید.
مزایا:
1. ثبات بالا:
اوردنچر با استفاده از ایمپلنت‌ها یا اتصالات ویژه به‌طور محکمی در جای خود قرار می‌گیرد و حتی در فعالیت‌هایی مانند جویدن غذاهای سفت یا صحبت کردن با صدای بلند، استحکام خود را حفظ می‌کند.
2. جلوگیری از تحلیل استخوان:
ایمپلنت‌ها به‌عنوان یک پایه مصنوعی برای انتقال نیرو به استخوان فک عمل می‌کنند و از تحلیل و کاهش حجم استخوان جلوگیری می‌کنند. این ویژگی به حفظ ساختار چهره و جلوگیری از تغییرات ظاهری مرتبط با تحلیل استخوان کمک می‌کند.
3. احساس طبیعی‌تر:
به دلیل پایداری بیشتر و تماس بهتر، بیمار احساس طبیعی‌تری در حین صحبت و جویدن دارد. این امر به‌ویژه در کاهش احساس مصنوعی بودن دندان‌ها و افزایش کیفیت زندگی تأثیرگذار است.
4. عملکرد بهتر در فک پایین:
این نوع پروتز مشکلات مربوط به تطابق در فک پایین را به حداقل می‌رساند و بیمار می‌تواند با اطمینان بیشتری غذا بخورد یا صحبت کند.
5. افزایش اعتماد به نفس:
به دلیل ثبات بالا و ظاهر طبیعی‌تر، بیمارانی که از اوردنچر استفاده می‌کنند، احساس راحتی و اعتماد به نفس بیشتری در محیط‌های اجتماعی دارند.
6. بهبود عملکرد جویدن:
اوردنچر به دلیل ثبات بیشتر، نیروی جویدن را به‌صورت یکنواخت‌تری منتقل می‌کند که این امر باعث می‌شود بیمار بتواند رژیم غذایی متنوع‌تری داشته باشد و غذاهای سخت‌تر را به‌راحتی بجود.
7. طول عمر بیشتر:
اوردنچر به دلیل استفاده از ایمپلنت‌ها و کیفیت بالاتر مواد سازنده، معمولاً دوام بیشتری نسبت به دندان مصنوعی سنتی دارد و نیاز به تعویض آن کمتر است.
معایب:
1. هزینه بالا:
به دلیل نیاز به کاشت ایمپلنت‌ها، هزینه درمان اوردنچر بیشتر از دندان مصنوعی سنتی است.
2. نیاز به جراحی:
کاشت ایمپلنت مستلزم جراحی است که ممکن است برای برخی بیماران محدودیت داشته باشد.
3. زمان بیشتر:
فرآیند درمان، از کاشت ایمپلنت تا تحویل نهایی پروتز، زمان بیشتری نسبت به دندان مصنوعی سنتی نیاز دارد.
مشکلات دندان مصنوعی سنتی در فک پایین
یکی از چالش‌های اصلی دندان مصنوعی سنتی، عدم تطابق مناسب در فک پایین است. فک پایین به دلیل ویژگی‌های آناتومیکی و عملکردی، ثبات کمتری برای نگه‌داشتن پروتز فراهم می‌کند. این مشکلات شامل موارد زیر است:
حرکت زیاد: فک پایین هنگام صحبت کردن و جویدن حرکت بیشتری نسبت به فک بالا دارد که باعث جابجایی پروتز می‌شود.
سطح لثه کوچک‌تر: سطح تماس لثه در فک پایین نسبت به فک بالا کمتر است، که باعث کاهش ثبات پروتز می‌شود.
تحلیل سریع‌تر استخوان: تحلیل استخوان در فک پایین پس از از دست دادن دندان‌ها سریع‌تر رخ می‌دهد و این موضوع تثبیت پروتز را دشوارتر می‌کند.
مشکلات بیشتر در زنان: به دلیل کوچک‌تر بودن ساختار فک پایین در خانم‌ها و حساسیت بیشتر بافت لثه، تطابق پروتز در این گروه دشوارتر است. این مسئله می‌تواند باعث ایجاد زخم‌های لثه، درد و ناراحتی مداوم شود.
مشکلات در فعالیت‌های روزمره: بیمارانی که از دندان مصنوعی سنتی در فک پایین استفاده می‌کنند، ممکن است هنگام غذا خوردن با لغزش پروتز و کاهش کارایی جویدن مواجه شوند که این امر می‌تواند رژیم غذایی آن‌ها را محدود کند.
مقایسه بین اوردنچر و دندان‌مصنوعی سنتی
| ویژگی | دندان مصنوعی سنتی | اوردنچر |
| هزینه | پایین | بالا |
| ثبات و پایداری | محدود | بسیار بالا |
| حفظ استخوان فک | ندارد | دارد |
| نیاز به جراحی | ندارد | دارد |
| زمان درمان | کوتاه | طولانی |
| راحتی و تطابق | مشکل در فک پایین | بسیار راحت و طبیعی |
نتیجه‌گیری
انتخاب بین دندان‌مصنوعی سنتی و اوردنچر بستگی به شرایط فردی بیمار، بودجه و ترجیحات شخصی دارد. دندان مصنوعی سنتی علی‌رغم هزینه کمتر و ساخت سریع، با مشکلاتی همچون ثبات پایین و تحلیل استخوان همراه است. در مقابل، اوردنچر به دلیل استفاده از ایمپلنت‌ها، گزینه‌ای مؤثرتر و پایدارتر محسوب می‌شود. این گزینه به‌ویژه برای بیمارانی که با مشکلات تطابق در فک پایین مواجه هستند، توصیه می‌شود. بررسی دقیق شرایط بیمار توسط دندانپزشک می‌تواند به انتخاب بهینه کمک کند.
