کشیدن دندان عقل قبل از ارتودنسی در برخی موارد توصیه می‌شود تا نتایج درمان بهتر و پایدارتر باشند. در این شرایط، کشیدن دندان های عقل می‌تواند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند و فضای بیشتری برای حرکت و تنظیم دندانها فراهم نماید.
تصمیم به کشیدن دندان عقل باید پس از بررسی وضعیت دندانها توسط متخصص ارتودنسی گرفته شود. پزشک با بررسی رادیوگرافی و ارزیابی رشد دندان عقل و وضعیت فک می‌تواند تصمیم بگیرد که آیا کشیدن دندان عقل ضروری است و چه زمانی باید انجام شود.
دندان عقل کدام دندان است؟
دندان عقل یکی از دندانهای آسیای بزرگ است که در انتهای هر فک قرار دارد و به عنوان سومین و آخرین دندان آسیاب شناخته می‌شود. این دندانها آخرین دندان‌هایی هستند که در دهان رشد می‌کنند و معمولاً در سنین 17 تا 25 سالگی ظاهر می‌شوند، که به همین دلیل به آنها دندان عقل گفته می‌شود. در هر فک دو دندان عقل وجود دارد؛ یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ، و به این ترتیب چهار دندان عقل در کل دهان قرار می‌گیرد.
جایگاه دندان عقل
برای درک بهتر جایگاه دندان عقل، می‌توان دندانهای دهان را به چهار دسته تقسیم کرد:
1. دندانهای پیش: در جلوی دهان قرار دارند و برای بریدن و جدا کردن غذا به کار می‌روند.
2. دندانهای نیش: بین دندانهای پیش و آسیای کوچک قرار دارند و برای پاره کردن غذا مفید هستند.
3. دندانهای آسیای کوچک: در قسمت میانی دهان قرار دارند و سطح صافی دارند که به کمک آن غذا را له می‌کنند.
4. دندانهای آسیای بزرگ: در انتهای دهان قرار دارند و بیشترین سطح را برای جویدن و آسیاب کردن غذا فراهم می‌کنند.
دندان عقل جزو دسته‌ی دندان های آسیای بزرگ است که در انتهای دهان قرار دارند.
مشکلات دندان عقل
رشد دندان های عقل گاهی به دلیل فضای ناکافی یا موقعیت نادرست آنها مشکلاتی به وجود می‌آورد. برخی از این مشکلات شامل موارد زیر می‌شوند:
1. نهفتگی: زمانی که دندان عقل به طور کامل از لثه خارج نمی‌شود و زیر لثه یا استخوان فک گیر می‌کند.
2. رشد زاویه‌دار: دندان عقل ممکن است به صورت زاویه‌دار رشد کند و به دندانهای مجاور فشار بیاورد.
3. عفونت و التهاب: به دلیل دسترسی سخت‌تر به این دندانها برای تمیز کردن، تجمع باکتری‌ها و ذرات غذا باعث التهاب و عفونت در لثه و دندان می‌شود.
4. ایجاد درد و ناراحتی: رشد دندان عقل ممکن است باعث درد و ناراحتی در فک، لثه و گاهی سردرد شود.
در چه شرایطی باید دندان های عقل را کشید؟
دندان های عقل زمانی نیاز به کشیدن دارند که باعث ایجاد مشکلاتی در دهان و دندان شوند یا به‌طور صحیح در فک قرار نگیرند. شرایط زیر از مهم‌ترین دلایلی است که پزشکان توصیه به کشیدن دندان های عقل می‌کنند:
1. نهفتگی دندان عقل
اگر دندان عقل به‌طور کامل از لثه خارج نشود و زیر لثه یا استخوان فک گیر کند، به آن دندان نهفته می‌گویند. دندان عقل نهفته می‌تواند باعث درد، عفونت، التهاب و آسیب به دندانهای مجاور شود. در چنین مواردی، کشیدن دندان عقل توصیه می‌شود.
2. رشد در زاویه نادرست
دندان های عقل ممکن است به‌صورت زاویه‌دار و به سمت دندانهای مجاور یا به‌سمت داخل یا خارج فک رشد کنند. رشد زاویه‌دار دندان عقل می‌تواند به دندانهای دیگر فشار بیاورد و نظم آنها را به‌هم بزند، در این شرایط کشیدن دندان عقل معمولاً ضروری است.
3. کمبود فضای کافی در فک
اگر فک فضای کافی برای رشد دندان عقل نداشته باشد، این دندان می‌تواند به دندانهای جلویی فشار وارد کند و باعث به‌هم ریختگی دندانها شود. این مشکل معمولاً در افرادی که دندان‌هایشان به‌طور طبیعی فشرده هستند، شایع‌تر است.
4. التهاب و عفونت لثه
در مواردی که دندان عقل به‌طور نیمه‌نهفته رشد کرده و قسمتی از آن زیر لثه باقی مانده، ممکن است باکتری‌ها در این ناحیه تجمع کنند و باعث عفونت و التهاب شوند. این مشکل که به آن “پریکورونیت” می‌گویند، می‌تواند منجر به درد و ناراحتی شود. در این مواقع کشیدن دندان عقل راه‌حل مناسبی است.
5. پوسیدگی دندان عقل
به دلیل موقعیت دندان های عقل در انتهای فک، تمیز کردن آنها سخت‌تر است و بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند. اگر دندان عقل دچار پوسیدگی شدید شود و قابل ترمیم نباشد، کشیدن آن به جلوگیری از مشکلات بیشتر کمک می‌کند.
6. ایجاد درد و ناراحتی در فک
دندان های عقل می‌توانند به علت فشار یا التهاب در فک و گوش درد ایجاد کنند. اگر دندان عقل باعث درد مداوم و ناراحتی در ناحیه فک شود و این درد با دیگر درمان‌ها برطرف نشود، کشیدن آن توصیه می‌شود.
7. جلوگیری از مشکلات ارتودنسی
برای افرادی که ارتودنسی کرده‌اند یا قصد انجام آن را دارند، گاهی کشیدن دندان عقل برای جلوگیری از به‌هم ریختن نظم دندانها ضروری است.
مشاوره با دندانپزشک
در هر صورت، تصمیم‌گیری نهایی برای کشیدن دندان عقل نیازمند ارزیابی کامل توسط دندانپزشک است. پزشک با بررسی عکس رادیوگرافی و وضعیت کلی دهان، بهترین توصیه را ارائه می‌دهد.
آیا برای ارتودنسی لازم است دندان عقل را بکشیم؟
کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی همیشه لازم نیست و بستگی به شرایط خاص هر فرد دارد. در مواردی، دندان های عقل می‌توانند بدون ایجاد مشکل رشد کنند و نیازی به کشیدن آنها نباشد. با این حال، در برخی شرایط خاص، می‌تواند به بهبود نتایج درمان ارتودنسی کمک کند.
مواردی که کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی توصیه می‌شود
فشردگی و محدودیت فضا در فک:
اگر فک فضای کافی برای حرکت دادن دندانها ندارد و دندانهای عقل هم در حال رشد هستند، کشیدن آنها می‌تواند فضا را آزاد کند و اجازه دهد که دندانها با نظم بیشتری قرار گیرند.
احتمال به‌هم ریختگی دندانهای صاف‌شده:
در برخی افراد، رشد دندان عقل می‌تواند دندان های جلو را به هم فشار دهد و نتایج ارتودنسی را به خطر بیندازد. کشیدن دندان عقل این فشار را کاهش می‌دهد و از جابه‌جایی دندانها پس از درمان جلوگیری می‌کند.
دندان عقل نهفته:
اگر دندان عقل به صورت نهفته یا نیمه نهفته باشد، ممکن است فشار مضاعفی بر ریشه‌های دندان های مجاور وارد کند و به ترتیب‌بندی دندانها آسیب بزند. در این حالت، کشیدن دندان عقل ممکن است به پیشگیری از مشکلات کمک کند.
مشکلات بهداشتی:
دندان های عقل به دلیل موقعیتشان در انتهای فک، دسترسی کمتری برای تمیز کردن دارند و می‌توانند به‌راحتی دچار پوسیدگی و عفونت شوند. اگر این دندانها در طول درمان ارتودنسی بهداشت مناسبی نداشته باشند، می‌توانند مشکلات دیگری ایجاد کنند.
مواردی که کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی ضروری نیست
در برخی موارد، دندان های عقل به خوبی و بدون ایجاد مشکل رشد می‌کنند و فضای کافی برای قرارگیری در فک دارند. اگر دندانهای عقل مشکلی برای نظم دندانها ایجاد نکنند و احتمال به‌هم ریختگی دندانهای دیگر وجود نداشته باشد، نیازی به کشیدن آنها نیست.
مشورت با متخصص ارتودنسی
تصمیم نهایی برای کشیدن یا نکشیدن دندان عقل باید پس از بررسی وضعیت دندانها و فک توسط متخصص ارتودنسی گرفته شود. پزشک شما با ارزیابی عکس‌های رادیوگرافی و وضعیت دندانهای عقل، می‌تواند بهترین توصیه را با توجه به شرایط شما ارائه دهد. در کلینیک دندانپزشکی دکتر شاکریان می توانید از خدمات مشاوره دندانپزشک متخصص ارتودنسی بهرمند شوید. جهت رزرو وقت مشاوره یا دریافت نوبت اینترنتی از این لینک اقدام نمایید و یا با ما تماس بگیرید.
